Κρίσιμες οι παρεμβάσεις του Δήμου Δυτικής Λέσβου στη δημόσια διαβούλευση του νέου Ειδικού Χωροταξικού Πλαισίου (ΕΧΠ) για τον Τουρισμό και τη σχετική Στρατηγική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΣΜΠΕ).
Τη Δευτέρα 16 Σεπτεμβρίου, σε συνεδρίαση του Δημοτικού Συμβουλίου, στην οποία είχαν προσκληθεί όλοι οι εμπλεκόμενοι φορείς, συζητήθηκαν και εγκρίθηκαν οι παρατηρήσεις της αρμόδιας Δ/νσης Επιχειρησιακού Σχεδιασμού επί του ΕΧΠ. Πρόκειται για το κείμενο που προσδιορίζει του στόχους και τις στρατηγικές κατευθύνσεις σε εθνικό επίπεδο, για τη χωρική διάρθρωση του τουρισμού.
Από το πολυσέλιδο κείμενο παρατηρήσεων, που υποβλήθηκε στο ΥΠΕΝ, ξεχωρίζουν τα εξής:
Τα κριτήρια κατηγοριοποίησης του εθνικού χώρου, με βάση την υφιστάμενη κατάσταση τουριστικής ανάπτυξης (π.χ. κλίνες/1.000 στρ.), οδηγούν σε στρεβλώσεις.Δημιουργούνται προορισμοί, όπως η ΔΕ Μηθύμνης, στους οποίους επιτρέπεται μόνο η ανάπτυξη καταλυμάτων 4 και 5 αστέρων, γεγονός που (α) αποκλείει την ανακαίνιση και τον εκσυγχρονισμό 80% των καταλυμάτων της ΔΕ (κατηγορίας 3 αστέρων και κάτω), (β) περιορίζει σημαντικά τις δυνατότητες περιοχών με σημαντικά περιθώρια ανάπτυξη (π.χ. Συκαμνιά, Άργενος), (γ) απαγορεύει τις επενδύσεις σε καινοτόμα, μικρής κλίμακας τουριστικά προϊόντα με μικρό περιβαλλοντικό αποτύπωμα και τέλος, (δ) αποκλείει μεγάλο κομμάτι του ελληνικού πληθυσμού, μετατρέποντας τον Έλληνα σε τουρίστα Γ΄ κατηγορίας.
Καμία δεσμευτική προϋπόθεση υποδομών δεν υπάρχει. Λαμβάνοντας υπόψη δε, την κατάσταση των νησιωτικών δήμων (τεχνικές αδυναμίες, υποστελέχωση, υποχρηματοδότηση) είναι μάλλον βέβαιο ότι η τουριστική ανάπτυξη με την ιδιωτική πρωτοβουλία θα προχωρήσει, χωρίς τις αναγκαίες δημόσιες υποδομές (υγεία, ύδατα, λύματα, στερεά απόβλητα).
Δεν προβλέπεται όριο στην τουριστική ανάπτυξη.Δεν επιβάλλονται μελέτες για τον υπολογισμό της φέρουσας ικανότητας κάθε περιοχής που αναπτύσσεται τουριστικά.
Θεσπίζεται ειδικό τέλος, το οποίο θα διοχετεύεται στο Πράσινο Ταμείο, χωρίς να διασφαλίζεται η επιστροφή των χρημάτων στο νησί.
Δεν προβλέπονται κίνητρα για την επέκταση της τουριστικής περιόδου, δηλαδή για την ανακαίνιση και τον εκσυγχρονισμό των καταλυμάτων ώστε να μπορούν να λειτουργήσουν κατά τους χειμερινούς μήνες (winterization).
Οι κατευθύνσεις ορίζονται, χωρίς να λαμβάνεται υπόψη το επιδιωκόμενο αποτέλεσμα ανάπτυξης, παρά μόνο η υφιστάμενη κατάσταση. Οι ανεπτυγμένες περιοχές μπορούν να αναπτύσσονται στο άπειρο, αρκεί τα καταλύματα να είναι πολυτελείας και μεγάλα σε έκταση, ενώ δεν προβλέπονται ουσιαστικά κίνητρα για την ανάπτυξη εναλλακτικού τουρισμού, με μικρές σε έκταση και ήπιες παρεμβάσεις.
Στο ίδιο πνεύμα ήταν και οι παρεμβάσεις της Ένωσης Ξενοδόχων Λέσβου και του ΤΣ Κοινότητας Μήθυμνας, οι οποίες απεστάλησαν αυτούσιες στο Υπουργείο.
Ο Δήμαρχος Δυτικής Λέσβου Ταξιάρχης Βέρρος, δήλωσε σχετικά:
«Η τελευταία δεκαετία που βιώσαμε στη Λέσβο και κατ΄ επέκταση η πολύτιμη εμπειρία που αποκτήσαμε μέσα σε αυτή -με δυσβάστακτο κόστος ως άνθρωποι που ζούμε, δουλεύουμε και επιμένουμε να διαμένουμε στο νησί μας- μας έχει δώσει τη δυνατότητα να ξέρουμε καταρχάς και απολύτως το τι δε θέλουμε για το μέλλον μας. Στη συζήτηση για το νέο Ειδικό Χωροταξικό Πλαίσιο, το ακριτικό μας νησί, με τις τόσες ιδιαιτερότητές του, είναι υποχρεωμένο να παλέψει για να εξασφαλίσει τις προϋποθέσεις που απαιτεί η πορεία της οικονομίας μας και η προσπάθεια ανάταξης του πληγέντος τουρισμού μας. Μετά και από την επαφή μας με εμπλεκόμενους φορείς, ως Δήμος προχωρούμε στο πλαίσιο της δημόσιας διαβούλευσης σε μία συνολική παρέμβαση προς το Υπουργείο, καταθέτοντας εμπεριστατωμένα τους προβληματισμούς μας, τις ενστάσεις μας και τις ειδικές ανάγκες μας για να ενσωματωθούν στο νέο ΕΧΠ».
Η Αντιδήμαρχος Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος Ασανούλα Γιαννή – Κοκκινέλλη επισήμανε σχετικά ότι «… δυστυχώς οι ρυθμίσεις και οι κατευθύνσεις, που καθιερώνονται με το συγκεκριμένο ΕΧΠ, δεν διασφαλίζουν την επίτευξη των στόχων της μείωση των δια- και ενδοπεριφερειακών ανισοτήτων, της προώθησης υποδομών γενικού οικονομικού ενδιαφέροντος αναγκαίων για την τουριστική ανάπτυξη, της ενσωμάτωση της περιβαλλοντικής συνιστώσας και βεβαίως της προσαρμογής του τουρισμού στην κλιματική αλλαγή. Αντίθετα, διαπιστώνεται ότι σε ορισμένες περιπτώσεις κινείται προς ακριβώς την αντίθετη κατεύθυνση».
Ενώ η Αντιδήμαρχος Τουρισμού Αφροδίτη Βατή έδωσε το στίγμα της δημοτικής αρχής επί της συζήτησης για το νέο ΕΧΠ: «Ο τουρισμός της Λέσβου υπέστη σημαντικό πλήγμα την τελευταία 10ετία, με πτώση κατά 75%-80% του τζίρου και δυσμενείς συνέπειες στη βιωσιμότητα των επιχειρήσεων, αλλά και τη μετανάστευση πολλών κατοίκων. Μόλις το 2024, το νησί κατάφερε να ανακάμψει. Σε αυτή τη συγκυρία, η Πολιτεία οφείλει να κατανοήσει τις ιδιαιτερότητες του ακριτικού νησιού μας και να σταθεί αρωγός στην προσπάθεια που καταβάλουν οι επιχειρηματίες και η Τοπική Αυτοδιοίκηση, προκειμένου αυτό να σταθεί ανταγωνιστικά στην ελληνική και διεθνή αγορά. Ελπίζουμε οι προβληματισμοί μας να εισακουστούν από τα αρμόδια Υπουργεία».
